7 dấu hiệu nhận biết Ransomware

Mã độc tống tiền Ransomware đã trở thành một trong những mối đe dọa an ninh mạng hàng đầu trong thời đại số hiện nay. Hiểu rõ các dấu hiệu nhận biết ransomware giúp ngăn chặn sự lây lan và mất mát dữ liệu. Đây còn là bước đầu tiên quan trọng trong việc bảo vệ thông tin cá nhân và doanh nghiệp. 

Các dấu hiệu nhận biết Ransomware

Mã độc có thể mã hóa hoặc “khóa” dữ liệu trên máy tính. Sau đó, nó yêu cầu nạn nhân trả tiền chuộc để giải mã. Dưới đây là bảy dấu hiệu cảnh báo rõ ràng nhất về sự hiện diện của ransomware, điều cần thiết để nhận biết và ngăn chặn kịp thời.

Mã hóa dữ liệu bất ngờ

Hiện tượng đầu tiên và dễ nhận biết nhất là việc các file và dữ liệu trên hệ thống bỗng nhiên trở nên không thể truy cập được. Người dùng có thể nhận được thông báo lỗi khi cố gắng mở các tập tin. Hoặc thấy rằng các file đã được đổi tên với những phần mở rộng lạ lẫm. Điều này chỉ ra rằng chúng đã bị kẻ tấn công mã hóa.

Thông báo yêu cầu tiền chuộc

Một trong những dấu hiệu không thể nhầm lẫn của mã độc tống tiền là xuất hiện thông báo. Thông báo xuất hiện trên màn hình hoặc trong các tập tin trên hệ thống. Hacker sẽ đưa ra yêu cầu về một khoản tiền chuộc. Thông thường, kẻ tấn công sẽ yêu cầu tiền chuộc được trả bằng Bitcoin hoặc loại tiền tệ mã hóa khác để tránh bị phát hiện.

Biến đổi đáng ngờ trong hệ thống

Dấu hiệu của ransomware có thể bao gồm những thay đổi bất thường. Người dùng không hiểu được hoặc không hề mong muốn những thay đổi này. Điều này bao gồm sự xuất hiện của các tập tin mới, ứng dụng không rõ nguồn gốc, hoặc các thay đổi trong cài đặt hệ thống mà không có sự đồng ý từ người dùng.

Email và tệp đính kèm đáng ngờ

Email là một trong những cách phổ biến nhất mà ransomware được phát tán. Các email và tệp đính kèm đáng ngờ từ nguồn không xác định hoặc có nội dung lạ lẫm nên được xử lý cẩn thận. Đây có thể là cách thức mà mã độc tống tiền tìm cách xâm nhập vào hệ thống.

Hiệu suất hệ thống giảm sút

Nếu máy tính bắt đầu hoạt động chậm chạp hoặc thường xuyên tự động khởi động lại mà không rõ lý do, có thể là dấu hiệu cho thấy máy đã bị tấn công. Việc mã hóa dữ liệu có thể tiêu tốn một lượng lớn tài nguyên hệ thống, gây ra tình trạng này.

Hoạt động mạng bất thường

Lưu lượng mạng tăng đột biến không giải thích được. Tình trạng này chỉ ra rằng ransomware đang “gọi về” máy chủ điều khiển của kẻ tấn công. Mục đích là để truyền thông tin hoặc tải xuống thêm mã độc. Điều này là dấu hiệu cho thấy sự nhiễm độc có thể đang diễn ra hoặc đã xảy ra.

Phần mềm độc hại không rõ nguồn gốc

Cuối cùng, việc phát hiện ra các ứng dụng hoặc phần mềm không được cài đặt bởi người dùng. Đặc biệt là những ứng dụng đó xuất hiện mà không có sự đồng ý, có thể là dấu hiệu của ransomware. Phần mềm độc hại có thể tự cài đặt mà không cần sự cho phép hoặc thậm chí là sự nhận biết của người dùng, chuẩn bị môi trường cho một cuộc tấn công mã hóa dữ liệu hoàn chỉnh.

Vì sao phải hiểu rõ về Ransomware?

Đối với các doanh nghiệp và tổ chức, việc đào tạo nhân viên về cách nhận biết mã độc và các mối đe dọa an ninh mạng khác là cực kỳ quan trọng. Nâng cao nhận thức và hiểu biết về cách thức hoạt động của ransomware. Mọi người trở nên cảnh giác hơn với các hành động hàng ngày của mình. Từ việc mở email cho đến việc lướt web.

Ngoài ra, cần triển khai giải pháp bảo mật đa lớp, bao gồm phần mềm chống vi-rút, tường lửa, và các công cụ phát hiện và ngăn chặn xâm nhập. Cũng như việc thực hiện các chính sách bảo mật mạnh mẽ, sẽ tăng cường khả năng phòng thủ của hệ thống trước các mối đe dọa.

Việc sao lưu dữ liệu thường xuyên và đúng cách cũng là một phần quan trọng của chiến lược bảo vệ chống lại ransomware. Sao lưu dữ liệu đảm bảo rằng, trong trường hợp bị tấn công, tổ chức hoặc cá nhân có thể khôi phục thông tin mà không cần phải trả tiền chuộc. Tuy nhiên, quan trọng là phải lưu trữ các bản sao lưu này một cách an toàn, tránh xa tầm tay của kẻ tấn công. Sao lưu thường là ngoại tuyến hoặc trên một hệ thống được bảo vệ nghiêm ngặt.

Một số biện pháp xử lý khi phát hiện dấu hiệu Ransomware

Đây là một vấn đề khiến các chuyên gia phải đau đầu. Có nhiều người dùng còn rất nhiều những điều chưa biết về ransomware. Vậy nên khi phát hiện thiết bị nhiễm mã độc tống tiền (ransomware), việc hành động nhanh chóng và theo một kế hoạch rõ ràng là rất quan trọng. Dưới đây là những bước bạn nên thực hiện:

Bước 1: Đầu tiên, bạn hãy ngắt kết nối máy tính bị nhiễm ra khỏi mạng internet và mạng nội bộ. Điều này ngăn chặn ransomware lan rộng sang các máy tính khác và tránh việc thông tin cá nhân bị gửi đi.

Bước 2: Bạn cần thông báo sự cố ngay cho bộ phận IT hoặc an ninh mạng của tổ chức bạn. Nếu bạn là cá nhân, cân nhắc việc báo cáo với các cơ quan chức năng hoặc tổ chức chuyên về an ninh mạng để được hỗ trợ.

Bước 3: Xác định phiên bản ransomware là một điều cần thiết. Bạn nên sử dụng các công cụ trực tuyến hoặc hỗ trợ từ chuyên gia an ninh mạng để xác định phiên bản của ransomware. Việc này giúp hiểu rõ hơn về khả năng giải mã và cách tiếp cận tốt nhất để xử lý vấn đề.

Bước 4: Trong một số trường hợp, các nhà nghiên cứu an ninh mạng đã phát triển các công cụ giải mã cho một số phiên bản ransomware. Truy cập các trang web uy tín như No More Ransom để tìm kiếm công cụ giải mã phù hợp. Và tuyệt đối không trả tiền chuộc. Việc trả tiền chuộc không đảm bảo bạn sẽ lấy lại được dữ liệu. Hơn thế, nó có thể khiến bạn trở thành mục tiêu cho những cuộc tấn công tiếp theo. Đây còn là hành vi hỗ trợ tài chính cho các hoạt động tội phạm.

Bước 5: Sau khi giải mã dữ liệu, bạn hãy tiến hành kiểm tra bản sao lưu và khôi phục hệ thống. Nếu bạn có bản sao lưu dữ liệu, hãy kiểm tra để đảm bảo chúng không bị nhiễm mã độc và có thể sử dụng để khôi phục dữ liệu một cách an toàn. Bạn có thể sử dụng bản sao lưu hoặc tiến hành cài đặt lại hệ thống từ đầu để loại bỏ hoàn toàn mã độc khỏi máy tính.

Bước 6: Bạn cần rút kinh nghiệm và tăng cường bảo mật, cũng như tiếp tục giám sát hệ thống để phát hiện sớm các dấu hiệu ransomware đã hoàn toàn biến mất hay chưa. Sau khi đã giải quyết xong sự cố, đây là lúc để rút kinh nghiệm và thực hiện các biện pháp tăng cường bảo mật như cập nhật phần mềm. Người dùng nên sử dụng phần mềm diệt virus mạnh mẽ, và đào tạo nhân viên về an ninh mạng.  Hãy đảm bảo rằng hệ thống của bạn luôn được cập nhật với các biện pháp bảo vệ mới nhất.

Giải pháp Active Backup của Synology

Chắc chắn, việc bảo vệ dữ liệu là một yếu tố quan trọng trong môi trường công nghệ thông tin ngày nay. Synology, một công ty nổi tiếng với các giải pháp lưu trữ NAS (Network Attached Storage). Các các giải pháp bảo vệ dữ liệu như Active Backup sử dụng một trong những nền tảng sao lưu toàn diện của Synology. Dưới đây là một số điểm nổi bật của giải pháp Active Backup từ Synology:

• Active Backup cung cấp một giải pháp sao lưu trung tâm cho doanh nghiệp, giúp quản lý dễ dàng việc sao lưu dữ liệu từ nhiều nguồn khác nhau như máy tính cá nhân, máy chủ, và dịch vụ đám mây.
• Với công nghệ deduplication, Active Backup giúp giảm lượng dữ liệu cần sao lưu và lưu trữ, từ đó tiết kiệm không gian lưu trữ và chi phí cho doanh nghiệp.
• Người dùng có thể phục hồi dữ liệu nhanh chóng từ bất kỳ thời điểm sao lưu nào, điều này rất quan trọng trong trường hợp cần phục hồi dữ liệu sau sự cố.
• Active Backup cung cấp các tính năng bảo mật cao, bao gồm mã hóa dữ liệu trong quá trình truyền tải và lưu trữ, giúp bảo vệ dữ liệu khỏi các mối đe dọa về an ninh mạng.
• Dễ dàng tích hợp với các dịch vụ lưu trữ đám mây phổ biến, giúp sao lưu và phục hồi dữ liệu từ đám mây một cách linh hoạt.
• Giao diện quản lý trực quan giúp dễ dàng thiết lập, theo dõi, và quản lý các tác vụ sao lưu, từ đó giảm thiểu rủi ro và đảm bảo dữ liệu luôn được bảo vệ.

Việc lựa chọn một giải pháp sao lưu phù hợp là rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho dữ liệu. Synology Active Backup là một lựa chọn đáng cân nhắc với nhiều tính năng và công nghệ tiên tiến. Ngoài ra, bạn cũng nên xem xét các giải pháp sao lưu khác và đánh giá chúng dựa trên nhu cầu cụ thể của mình để đảm bảo bạn chọn được giải pháp tốt nhất cho việc bảo vệ dữ liệu.

Tóm lại, trong cuộc chiến chống lại mã độc, sự chủ động, kiến thức, và sẵn sàng là những yếu tố then chốt. Nhận biết dấu hiệu ransomware sớm và triển khai một chiến lược bảo mật mạnh mẽ sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ dữ liệu quý giá trước mối đe dọa ngày càng tinh vi này. Quan trọng nhất, đừng để hoảng loạn làm mất đi khả năng phản ứng nhanh và hiệu quả của bạn trong tình huống bị nhiễm ransomware. Hãy bình tĩnh thực hiện các bước trên để giảm thiểu thiệt hại và khôi phục hệ thống một cách an toàn.

Tham gia group Synology Support | Cộng đồng Hỗ Trợ Synology để trao đổi, hỗ trợ thêm thông tin về NAS Synology.

Tham khảo một số sản phẩm hỗ trợ sao lưu dữ liệu: